TURBO TAKVİYE BASINCI (BOOSTER) nedir
Genellikle basitçe "Turbo takviye basıncı" olarak adlandırılan turboşarj takviye basıncı, bir turboşarj tarafından üretilen ve motorun emme manifolduna zorlanan ekstra hava basıncı miktarıdır. Turboşarjlar, bir türbini döndürmek için egzoz gazlarını kullanır ve bu da motora ek hava girmesini sağlayan bir kompresörü çalıştırır. Bu basınçlı hava, daha fazla yakıtın yakılmasına izin vererek motordan daha fazla güç çıkışı sağlar.
Takviye basıncı tipik olarak inç kare başına pound (psi) veya bar (1 bar yaklaşık olarak 14,5 psi'ye eşittir) gibi birimlerle ölçülür. Bir turboşarj tarafından üretilen takviye basıncı miktarı, motor devri, yük ve turboşarjın boyutu ve tasarımı gibi faktörlere bağlı olarak değişebilir.
Takviye basıncı, özellikle güç çıkışını ve torku önemli ölçüde etkilediği turboşarjlı motorlarda motor performansında çok önemli bir rol oynar. Optimum motor performansı, yakıt verimliliği ve güvenilirlik sağlamak için takviye basıncının doğru yönetimi çok önemlidir. Bununla birlikte, aşırı takviye basıncı, uygun şekilde kontrol edilmezse motor vuruntusuna, patlamaya veya diğer sorunlara yol açabilir.
Takviye basıncı genellikle motorun elektronik kontrol ünitesi (ECU) veya motor yönetim sistemi tarafından izlenir ve kontrol edilir. Takviye basıncı sensörü veya MAP (manifold mutlak basınç) sensörü gibi sensörler, ECU'ya geri bildirim sağlayarak, çeşitli çalışma koşullarında istenen takviye basıncını korumak için yakıt dağıtımı, ateşleme zamanlaması ve wastegate çalışması gibi parametreleri ayarlamasına olanak tanır.
TURBO TAKVİYE BASINCI (BOOSTER) Nasıl oluşur?
Turbo takviye basıncı, içten yanmalı motorlarda güç çıkışını artırmak için kullanılan bir tür cebri endüksiyon sistemi olan bir turboşarjın çalışmasıyla üretilir.
Bir turboşarj, takviye basıncı oluşturmak için şu şekilde çalışır:
Egzoz Gazı Enerjisi: Turboşarjlı bir motorda, yanma odalarından çıkan egzoz gazları, egzoz manifoldu aracılığıyla turboşarjın türbin gövdesine yönlendirilir.
Türbin Çalışması: Türbin gövdesinin içinde, egzoz gazları bir şafta bağlı bir dizi kavisli kanattan geçer. Egzoz gazları bu kanatların üzerinden geçerken türbin milinin hızla dönmesine neden olur.
Kompresör Çalışması: Türbin mili, turboşarjın karşı tarafındaki kompresör gövdesinde bulunan bir kompresör çarkına bağlanır. Türbin mili dönerken kompresör çarkını da döndürür.
Hava Sıkıştırma: Dönen kompresör çarkı, ortam havasını çeker ve atmosferik basınçtan daha yüksek bir basınçta (takviye basıncı) motorun emme manifolduna zorlamadan önce sıkıştırır. Bu basınçlı hava, yanma odalarında yakıtla karıştırılarak daha güçlü bir yanma süreci elde edilir.
Takviye Regülasyonu: Turboşarj tarafından üretilen takviye basıncı miktarı, egzoz gazlarının türbin gövdesine akışını kontrol eden bir atık kapağı tarafından düzenlenir. Atık kapağı tipik olarak, egzoz gazlarının türbini atlamasına (takviye basıncını düşürmesine) veya içinden akmasına (takviye basıncını artırmasına) izin vermek için bir valfin konumunu ayarlayan pnömatik veya elektronik bir kontrol sistemi tarafından çalıştırılır.
Intercooler (mevcut ise): Bazı turboşarjlı motorlarda, turboşarjdan çıkan basınçlı hava, emme manifolduna girmeden önce bir intercooler'dan geçer. Intercooler, basınçlı havayı soğutarak yoğunluğunu artırır ve motor verimliliğini ve performansını artırır.
Motor Yönetimi: Motorun elektronik kontrol ünitesi (ECU) veya motor yönetim sistemi, farklı çalışma koşullarında istenen takviye basıncı seviyelerinin korunmasını sağlamak için takviye basıncı sensörü de dahil olmak üzere çeşitli sensörleri izler. ECU, motor performansını ve verimliliğini optimize etmek için yakıt dağıtımı, ateşleme zamanlaması ve wastegate çalışması gibi parametreleri ayarlar.
TURBO TAKVİYE BASINCININ (BOOSTER) hangi bileşenlerle bağlantısı vardır?
Turbo takviye basıncı, motor sistemi içindeki çeşitli bileşenlere ve belirli harici sistemlere bağlantılara sahiptir. Turboşarj takviye basıncıyla bağlantısı olan ana bileşenler şunlardır:
Turboşarj Tertibatı: Turboşarjın kendisi, takviye basıncı üretmekten sorumlu birincil bileşendir. Tek bir ünite içinde yer alan bir türbin ve kompresörden oluşur, türbin egzoz gazları tarafından tahrik edilir ve kompresör motor girişine basınçlı hava sağlar.
Egzoz Manifoldu: Egzoz manifoldu, motor silindirlerinden egzoz gazlarını toplar ve bunları turboşarjın türbin tarafına yönlendirir. Bu gazlardan gelen enerji, turboşarjın kompresörünü döndüren türbini çalıştırır.
Wastegate: Wastegate, egzoz gazlarının türbin gövdesine akışını kontrol eden bir valf veya aktüatördür. Türbinin hızını ve dolayısıyla turboşarj tarafından üretilen takviye basıncı miktarını düzenler.
Kompresör Çıkışı: Turboşarjın kompresörünün çıkışı, motorun emme manifolduna basınçlı hava sağlar. Bu yüksek basınçlı hava, motor silindirlerinde yanma için yakıtla karıştırılır.
Intercooler (mevcut ise): Bazı turboşarjlı motorlarda, turboşarj kompresör çıkışı ile motor emme manifoldu arasına bir ara soğutucu takılmıştır. Intercooler, basınçlı havayı soğutarak yoğunluğunu artırır ve motor performansını iyileştirir.
Takviye Basınç Sensörü: MAP (manifold mutlak basınç) sensörü olarak da bilinen takviye basıncı sensörü, motor emme manifolduna giren havanın basıncını ölçer. Bu sensör, takviye basıncını izlemek ve kontrol etmek için motor kontrol ünitesine (ECU) geri bildirim sağlar.
Motor Kontrol Ünitesi (ECU): ECU, motor yönetim sisteminin merkezi kontrol modülüdür. Takviye basıncı sensörü de dahil olmak üzere çeşitli sensörlerden girdi alır ve takviye basıncını düzenlemek ve motor performansını optimize etmek için yakıt dağıtımı, ateşleme zamanlaması ve atık kapağı çalışması gibi motor parametrelerini ayarlar.
Vakum Hatları ve Hortumları: Vakum hatları ve hortumları, wastegate aktüatörü ve takviye basınç sensörü gibi turboşarjın çalışmasında yer alan çeşitli bileşenleri emme manifolduna veya diğer vakum kaynaklarına bağlar.
Egzoz Sistemi: Egzoz manifoldu ve boruları da dahil olmak üzere egzoz sistemi, egzoz gazlarının motor silindirlerinden çıkması ve turboşarjın türbin tarafına akması için yol sağlar.
Bu bileşenler, turboşarj takviye basıncını düzenlemek ve kontrol etmek için birlikte çalışarak turboşarjlı motorlarda optimum motor performansı ve verimliliği sağlar.
TURBO TAKVİYE BASINCININ (BOOSTER) ne tür arızaları var?
Turbo takviye basıncı, motor performansı ve sürülebilirlik ile ilgili çeşitli sorunlara yol açan çeşitli arızalar yaşayabilir. Turboşarj takviye basıncıyla ilişkili bazı yaygın arızalar şunlardır:
Takviye Basıncı Sızıntısı: Takviye basıncı sistemindeki hasarlı hortumlar, gevşek gibi herhangi bir sızıntı. hatalı ara soğutucu bağlantıları, takviye basıncının kaybolmasına neden olabilir. Bu, motor gücünün azalmasına, daha yavaş hızlanmaya ve potansiyel olarak artan yakıt tüketimine yol açar.
Takviye Basıncı Sensörü Arızası: Takviye basıncı sensörü arızalanırsa, motor kontrol ünitesi (ECU) takviye basıncıyla ilgili yanlış veri alabilir veya hiç veri almayabilir. Bu, yanlış motor yönetimine neden olarak düzensiz performans, düşük yakıt ekonomisi ve hatta motorun durması gibi sorunlara yol açabilir.
Wastegate Arızası: Wastegate, egzoz gazlarının turboşarj türbinine akışını düzenleyerek takviye basıncını kontrol eder. Arızalı bir atık kapağı, ani güç dalgalanmaları, yavaş hızlanma veya motor vuruntusu gibi sürülebilirlik sorunlarına neden olarak aşırı takviye veya düşük takviye koşullarına yol açabilir.
Turboşarj Arızası: Yağlama eksikliği, yabancı cisim yutulması veya aşırı ısı gibi çeşitli faktörler turboşarj arızasına neden olabilir. Arızalı bir turboşarjın belirtileri arasında egzozdan aşırı duman, olağandışı sesler (sızlanma veya gıcırdama gibi) ve gözle görülür bir güç kaybı yer alır.
Intercooler Hasarı veya Tıkanması: Intercooler hasar görürse veya kalıntılar nedeniyle tıkanırsa, hava akışını kısıtlayabilir ve basınçlı havanın soğutma verimliliğini azaltabilir. Bu, emme havası sıcaklıklarının artmasına neden olarak potansiyel olarak motorun vuruntusuna, güç çıkışının azalmasına ve daha yüksek egzoz emisyonlarına neden olabilir.
Takviye Basıncı Kontrol Valfi Sorunları: Bazı turboşarjlı motorlar, takviye basıncını düzenlemek için bir takviye basıncı kontrol valfi kullanır. Bu valf arızalanırsa veya sıkışırsa, düzensiz takviye basıncı davranışına yol açarak dalgalanma, tereddüt veya düzensiz güç dağıtımı gibi sürülebilirlik sorunlarına neden olabilir.
Vakum Sistemi Sızıntıları: Vakum hatlarındaki veya wastegate aktüatörüne veya takviye basınç sensörüne bağlı hortumlardaki sızıntılar veya tıkanıklıklar turboşarjın çalışmasını etkileyebilir. Bu, yanlış atık kapağı çalıştırılmasına yol açarak takviye basıncı dalgalanmalarına ve sürülebilirlik sorunlarına neden olabilir.
Elektrik veya Kablolama Sorunları: Takviye basıncı sensörü, wastegate aktüatörü veya diğer bileşenlerle ilişkili elektrik bağlantıları veya kablolarla ilgili sorunlar, aralıklı veya kalıcı arızalara neden olabilir. Bu, tutarsız takviye basıncı kontrolüne ve motor performansına neden olabilir.
Turboşarjlı araçlarda optimum motor performansını ve güvenilirliğini korumak için bu arızaların doğru teşhis ve onarım yoluyla derhal ele alınması çok önemlidir.
TURBO TAKVİYE BASINCI (BOOSTER) nasıl test edilir?
Turboşarj takviye basıncının test edilmesi, sistemin doğru teşhisini ve düzgün çalışmasını sağlamak için birkaç adımı içerir. İşte turbo takviye basıncının nasıl test edileceğine dair temel bir kılavuz:
Gerekli Araçları Toplayın: Canlı verileri okuyabilen bir OBD-II tarayıcıya veya teşhis aracına, bir takviye basınç göstergesine ve temel el aletlerine ihtiyacınız olacak.
Aracı Hazırlayın: Aracı düz bir zemine park edin ve motorun kapalı olduğundan emin olun. Kaputu açın ve turboşarjı ve ilgili bileşenleri bulun.
Takviye Basınç Sistemini İnceleyin: Hortumlar, bağlantılar ve ara soğutucu (varsa) dahil olmak üzere takviye basıncı sisteminde herhangi bir hasar, sızıntı veya gevşek bağlantı belirtisi olup olmadığını görsel olarak inceleyin. Hasarlı bileşenleri gerektiği gibi onarın veya değiştirin.
Takviye Basınç Göstergesini Bağlayın: Takviye basınç göstergesini bağlamak için emme manifoldunda veya ara soğutucu borularında uygun bir bağlantı noktası bulun. Doğru kurulum için üreticinin talimatlarını izleyin.
Motoru Çalıştırın: Motoru çalıştırın ve rölantide çalışmasına izin verin. Rölantide sıfır okuduğundan emin olmak için takviye basınç göstergesini izleyin. Gösterge rölantide herhangi bir takviye basıncı gösteriyorsa, sistemde bir sızıntı veya başka bir sorun olabilir.
Hızlanma Testleri Gerçekleştirin: Motor çalışırken, takviye basınç göstergesini izlerken aracı RPM aralığında hızlandırın. Hızlanma sırasında ulaşılan maksimum takviye basıncına dikkat edin.
Takviye Artışlarını veya Düşüşlerini Kontrol Edin: Hızlanma sırasında takviye basıncında ani artışlar veya düşüşler olup olmadığına dikkat edin. Bu dalgalanmalar, atık kapağının yapışması, takviye basıncı sensörü arızası veya diğer sorunlar gibi sorunları gösterebilir.
Yük Altında Takviye Basıncını İzleyin: Mümkünse, bir tepeye tırmanmak veya bir otoyolda hızlanmak gibi yük koşulları altında bir yol testi yapın. Yük altında uygun seviyelere ulaştığından ve tutarlı basıncı koruduğundan emin olmak için takviye basınç göstergesini izleyin.
Kodları Kontrol Edin: P0234 (Turboşarj Aşırı Güçlendirme Durumu) veya P0299 (Turboşarj Underboost Durumu) gibi turboşarj sistemiyle ilgili depolanmış sorun kodlarını kontrol etmek için OBD-II tarayıcıyı kullanın. Test sırasında bulunan tüm kodları adresleyin.
Verileri gözden geçirin: Takviye basıncı, emme havası sıcaklığı, gaz kelebeği konumu ve diğer ilgili parametrelerle ilgili canlı verileri gözden geçirmek için OBD-II tarayıcıyı kullanın. Sistemin kabul edilebilir sınırlar içinde çalışıp çalışmadığını belirlemek için verileri üretici spesifikasyonlarıyla karşılaştırın.
Sonuçları Yorumlayın: Test sonuçlarına ve toplanan verilere dayanarak, turboşarj takviye basıncı sisteminin düzgün çalışıp çalışmadığını belirleyin. Herhangi bir anormallik veya sorun tespit edilirse, temel nedeni belirlemek ve ele almak için daha fazla teşhis ve sorun giderme gerekebilir.
Ek Testler Gerçekleştirin (gerekirse): İlk testin sonuçlarına bağlı olarak, turboşarj takviye basıncı sistemiyle ilgili belirli sorunları belirlemek için ek testler gerekebilir. Bu testler, tek tek bileşenlerin basınç testini, atık kapağı çalışmasının incelenmesini veya sızıntıları tespit etmek için bir duman testi yapılmasını içerebilir.
Yaralanmayı veya aracın hasar görmesini önlemek için turboşarj takviye basıncını test ederken güvenlik önlemlerine ve üretici tavsiyelerine uymak önemlidir. Bu testleri yapmak için kalifiye bir tamirci veya otomotiv teknisyeninden yardım alın.
Comments